Z bibliotecznego katalogu” (cz. 38) dzisiaj o książce „Kruche życia po obu stronach Sanu. Wspomnienia świadków II wojny światowej i powojnia” pod redakcja naukową Magdaleny Lubańskiej.
Dr hab. Magdalena Lubańska jest antropologiem społecznym, gdzie bliskim jej tematem są m.in. relacje między wrażliwością religijną (etyczną) a pamięcią zbiorową społeczności egzystujących na pograniczach kulturowych. Pracuje w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego.
Książka składa się z dziewięciu rozdziałów, które są efektem etnograficznych badań terenowych w powiatach jarosławskim i przeworskim w latach 2019-2021 (w trzydziestu sześciu miejscowościach). Zawarte źródła to nierozerwalna część prowadzonych przez dr hab. Magdalenę Lubańską laboratorium etnograficznego „(Post)pamięć II wojny światowej i powojnia na Podkarpaciu. Ujęcie antropologiczne”. Powołany zespół badawczy liczył czternaście osób.
Jak przyznaje dr hab. Lubańska, „dopuszczenie do głosu odchodzącego już pokolenia, którego dzieciństwo przypada na lata II wojny światowej i powojnia, wymaga naglącej antropologii”. Stąd - jak podkreśla naukowiec - rozmowy były prowadzone z dużą atencją i zwróceniem szczególnej uwagi na emocje rozmówców.
Nie ulega wątpliwości, że mocną stroną publikacji - oprócz umocowania jej w kontekście opracowań naukowych - są obszerne relacje osób, świadków tragicznych wydarzeń z okrutnej drugiej wojny światowej. To właśnie oddanie głosu jeszcze żyjącym świadkom, jako „grupom pomijanym lub marginalizowanym w oficjalnych narracjach historycznych”, jest jedynym sposobem na uratowanie ich „przed milczeniem historii i kultury”.
I jeszcze jedna myśl - wśród wielu innych - która jest ważna, a poruszona w rozdziale Pawła Godziuka „Lagier. Wspomnienia o zamieszkiwaniu w sąsiedztwie ludobójstwa”. Nie ważne, czy pan Jan, jako dziecko, przyniósł ze swoim ojcem trochę ziemniaków, czy torbę z jedzeniem od pani Zofii, również dziecka w tym czasie, wziął niemiecki żandarm dla jeńców rosyjskich przetrzymywanych w obozie przejściowym w Wólce Pełkińskiej - to wszystko ma swoje głębokie znaczenie. Bo te wspomnienia są świadectwem „terroru i dominacji władzy opartej na bezwzględnej masowej przemocy oraz bezsilności tych osób, które znalazły się w zasięgu jej oddziaływania”.
Zapraszamy do naszego katalogu: https://www.ustrzykidolne-pimbp.sowa.pl/index.php?KatID=0...
