Z bibliotecznego katalogu” (cz. 33) dzisiaj o pamiętniku spisanym przez Helenę Schrammównę „Wojenne Bieszczady. Heleny Schrammówny notatki i dziennik z kampanii wojny 1914/15 w Olchowie” (Carpathia, Rzeszów, 2024, s. 102).
Wspomnienia zostały opatrzone komentarzem naukowym prof. nadzw. dr hab. Andrzeja Olejki z Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Jarosławiu, zaś wstęp opracował dr Łukasz Bajda, historyk, pracuje w Bieszczadzkim Centrum Dziedzictwa Kulturowego.
Wspomnienia napisane przez Helenę Schrammównę (1879-1942) obejmują wydarzenia począwszy od 13 grudnia 1914 r. do końca maja 1915 r. To okres, w którym toczą się walki na froncie, m.in. oddziały austro-węgierskie w grudniu 1914 r. przeszły do kontrataku i ruszyły w stronę Sanoka, Leska i opanowały Duklę, prowadzono zaciętą walkę w rejonie Przełęczy Żebrak, na południe od Rabego, w okolicy Bystrego, Korbani, Tyskowej, Szczawnego, Terki, Studennego, Tworylnego i Wołosatego (Pierwsza bitwa zimowa karpacka 23.01-15.02.1915 r.). A później miały miejsce kolejne bitwy m.in.: druga bitwa zimowa (27.02.-15.03.1915 r.) i trzecia bitwa zimowa karpacka (20.03.-1.04.1915 r.). 15 maja 1915 r. nastąpił koniec działań wojennych w Bieszczadach Zachodnich.
W wydarzenia te wkomponowane są zapiski Heleny Schrammówny, urodzonej w Olchowej niedaleko Zagórza, w znanej rodzinie z tradycjami. Zdobyła wykształcenie w dziedzinie rysunku i malarstwa, zajmowała się m.in. malowaniem polichromii w świątyniach, była autorką książek na temat sztuki ludowej. Okres pierwszej wojny światowej przeżyła w rodzinnym majątku. Natomiast druga wojna zastała ją w Wilnie. Zmarła w Olchowej i tam została pochowana. Pozostawiła po sobie wiele prac, uznanych za „wielką sztukę”.
Książka po opracowaniu będzie dostępna dla Państwa.
